Coronavirus: hoe zit het met tijdelijke werkloosheid voor een werknemer die terugkeert uit een rode of oranje zone?

In het kader van de maatregelen van de Nationale Veiligheidsraad ter bestrijding van de COVID-19 pandemie zijn er beperkingen op het reizen naar het buitenland. Zo worden sommige landen of regio's beschouwd als "rode zone" (reizen is niet toegelaten) en andere als "oranje zone" (reizen mits respecteren van voorwaarden of verhoogde waakzaamheid). Dit roept de vraag op naar het recht op tijdelijke werkloosheid voor mensen die uit deze zones terugkeren. Na onder meer enkele interpellaties van Unisoc, geeft de RVA hier vandaag opheldering over.

kaart Europa Covid.JPG

Naar aanleiding van de interpellaties die wij aan het kabinet van de minister van Werk hebben gericht, heeft het RVA haar FAQ geactualiseerd, die de in dit nieuwsbericht opgenomen verduidelijkingen bevatten.

Als een werknemer na terugkeer uit het buitenland in quarantaine is, kan hij onder bepaalde voorwaarden een tijdelijke werkloosheidsuitkering krijgen:

    • De werknemer mag echter niet arbeidsongeschikt zijn. Als hij ziek is, heeft hij in principe recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering betaald door de mutualiteit (zie ons nieuwsbericht hierover);
    • De werknemer vervult een functie die zich niet leent voor telewerken. Als hij echter wel in staat is om thuis te werken, moet hij dat doen en heeft hij dus recht op zijn loon.

Opgelet: een quarantaine na een niet-essentiële reis (die geen situatie van overmacht is - bv. vakantie) geeft de werknemer geen recht op tijdelijke werkloosheid indien deze werd opgelegd:

    • Na een reis naar een rode zone binnen een van de EU-landen, IJsland, Liechtenstein, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk of Zwitserland;
    • of een reis naar een ander land dan de hierboven genoemde (opmerking: elk land buiten de EU wordt momenteel per definitie als een rode zone beschouwd).

De laatste stand van zaken van de landen die vallen onder een “rode zone” vindt u op de website van de FOD Buitenlandse Zaken).

De reden voor deze uitsluiting van de uitkering van tijdelijke werkloosheid is dat een reis naar een rode zone in principe verboden is en dat de werknemer had moeten weten dat hij een risico nam door daarheen te gaan (en dit dus niet als overmacht beschouwd kan worden).

De enige uitzondering op deze uitsluiting: als de werknemer terugkeert uit een oranje of rode zone (op voorwaarde dat deze zone niet rood was op het moment van vertrek), kan hij toch een tijdelijke werkloosheidsuitkering krijgen als hij een quarantaineattest kan voorleggen dat is afgegeven door zijn huisarts (zie ons nieuwsbericht over dit quarantaineattest).

Indien de werknemer terugkomt uit een rode zone en verplicht thuis in quarantaine moet zitten, en hij hij door de aard van zijn functie niet kan telewerken, kan hij geen arbeidsprestaties leveren. Omdat hij geen arbeidsprestaties levert, is dus door de werkgever in principe geen loon verschuldigd (opmerking: daar de werknemer ook geen uitkering zal krijgen, dreigt deze zonder inkomen te vallen tijdens de quarantaineperiode).

De RVA zal controles uitvoeren en zal de tijdelijke werkloosheid weigeren of achteraf de uitkeringen terugvorderen als niet aan de voorwaarden is voldaan (bijvoorbeeld een verbod om naar een gebied te reizen dat op het moment van vertrek als rood wordt beschouwd).

Ter herinnering, zowel testen als quarantaine zijn verplicht bij terugkeer uit een rode zone, terwijl ze alleen (sterk) worden aanbevolen bij terugkeer uit een oranje zone.

Er blijft de arbeidsrechtelijke dimensie en vooral de vraag of een werkgever de terugkeer op de werkvloer van een werknemer die uit een oranje zone terugkeert, kan weigeren. In de huidige stand van de wetgeving kan de werkgever dit in principe niet voorkomen, zolang de werknemer geen ziektesymptomen vertoont en, zoals gezegd, noch de tests noch de quarantaine verplicht is (de werknemer kan natuurlijk op eigen initiatief een test ondergaan of een getuigschrift van quarantaine van de huisarts bekomen). Unisoc heeft echter contact opgenomen met het kabinet Werk om, indien mogelijk, duidelijke richtlijnen te verkrijgen over dit onderwerp. We blijven u op de hoogte houden.

 

Terug naar themafiche