Mantelzorg, waardenvol & waardengedreven

De sociaalrechtelijke maatregelen voor mantelzorgers waarover de sociale partners zich op vraag van Minister Peeters dienden te buigen hebben onder meer betrekking op de optimalisering van het zorgverlof en de versoepeling van het tijdskrediet.

In antwoord op de vraag van de Minister benadrukken de sociale partners in de NAR vooreerst het belang van de mantelzorgers voor de personen die ze bijstaan. De hulp die ze bieden, is van cruciaal belang in het begeleidingsproces van de personen met een hulp- en/of zorgvraag. De NAR uit in dat verband zijn grote waardering voor het sociaal engagement van die mantelzorgers en wijst op hun reële nood om op het terrein beter ondersteund te worden. Hij merkt bovendien op dat dit belang nog zal toenemen door de demografische context en de sociale en maatschappelijke ontwikkelingen.

Terzelfdertijd hernemen de sociale partners een aantal fundementele principes die bij de uitwerking van eventuele maatregelen voorafgaandelijk in overweging genomen moeten worden.

Eerst en vooral benadrukken de sociale partners dat de hulp die de mantelzorgers bieden een aanvulling moet blijven op de verleende professionele zorg. Deze boodschap sluit aan bij het standpunt van Unisoc dat het netwerk nooit in de plaats kan en mag treden van professionele zorg- hulp- en dienstverlening. Hierdoor zouden we verglijden naar een liefdadigheidsmodel waarin mensen met een zorgbehoefte of hulpvraag “dankbaar” moeten zijn dat ze een sociaal netwerk hebben om hen op te vangen. Heb je dat netwerk niet, dan heb je pech. Zo werk je ongelijkheid in de hand.

Voorts voeren de sociale partners aan dat die professionele zorg eerst en vooral een politieke verantwoordelijkheid is. Het is de verantwoordelijkheid van de overheid om een gepast collectief antwoord te bieden op de maatschappelijke uitdagingen en behoeften inzake zorg. De sociale partners stellen evenwel vast dat de professionele zorg in toenemende mate naar de niet-professionele hulp door mantelzorgers verschuift als gevolg van een aantal besparingsmaatregelen. Ook wordt er steeds meer naar de werkgevers en werknemers gekeken om een antwoord te bieden op deze toenemende zorgvragen, voornamelijk in de vorm van bijkomende flexibiliteit in de tewerkstelling. Merken we in dit verband op dat deze adviesaanvraag van Minister Peeters in dezelfde week op de NAR toegekomen is als de aankondiging van de €900 miljoen extra besparingen in de federale gezondheidssectoren waartoe beslist in de begroting 2017!

Naast bovenstaande principiële overwegingen, vragen de sociale partners zich ook meer in het bijzonder af hoe de federale regering de mantelzorgers wil afbakenen? Mantelzorg kent vele gezichten en vormen, waarvan elkeen even waardenvol is. Dit indachtig, hoe gaat de federale overheid bepalen welke mantelzorger in aanmerking mag/moet komen voor bijzondere maatregelen?

Ten slotte merken de sociale partners in het advies nr. 2048 op dat mantelzorgers nu al gebruik kunnen maken van allerhande verlofstelsels. Zich bewust zijnde van de complexiteit van deze regelgeving, hebben ze dan ook beslist om een handig overzicht van deze verschillende verlofstelsels als bijlage bij het advies te voegen.

Bovenop die verlofstelsels kunnen mantelzorgers eveneens een beroep doen op diverse maatregelen inzake flexibiliteit, waaronder telewerk georganiseerd door de CAO nr. 85 en occasioneel telewerk waarin de wet van 5 maart 2017 inzake wendbaar en werkbaar werk voorziet. Ze kunnen het ook met hun werkgever eens worden over praktische en flexibele oplossingen zoals een tijdelijke aanpassing van het uurrooster. Bijkomend verlof is immers niet altijd het meest geëigende antwoord op de noden van mantelzorgers. Flexibiliteit in onderling akkoord met de werkgever kan vaak even waardevol zijn.

Het integrale advies kunt u via hierna volgende link nalezen.