Europa: 15 concrete acties om werknemers in de sociale dienstverlening aan te werven en aan boord te houden
Op 26 juni 2025 hebben de Europese federatie van sociale werkgevers (Social Employers) en de Europese vakbondsfederatie voor openbare diensten (EPSU) een nieuw framework of actions (actiekader) ondertekend om de aanwerving en het behouden van personeel in de sociale dienstverlening (voornamelijk jeugd-, ouderen- en gehandicaptenzorg) in heel Europa te ondersteunen. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste punten van dit actiekader.
Gezien het personeelstekort in de hele sector worden in dit document 15 concrete acties geïdentificeerd waarmee werkgevers, sociale partners en overheidsinstanties aan de slag kunnen.
Als lid van Social Employers heeft Unisoc ervoor gezorgd dat dit kader werkgevers en sectoren voldoende speelruimte biedt om de maatregelen aan te passen aan hun situatie op het terrein. Unisoc heeft ook gewezen op het belang van voldoende overheidsfinanciering, een essentiële voorwaarde voor de effectieve uitvoering van de engagementen.
Dit zijn de 15 prioritaire acties die in dit kader worden voorgesteld:
- De kwaliteit van het onderwijs en de initiële opleiding verbeteren
Werkgevers betrekken bij de evaluatie en de opzet van opleidingen om beter aan de behoeften van de sector te voldoen, met name via kwaliteitsvolle stages.
- Een doeltreffende onthaal en integratie van nieuwe werknemers structureren
Praktische en aangepaste opleiding aanbieden vanaf de indiensttreding om het welzijn, de veiligheid en een goede start te garanderen.
- Erkende mentorregelingen ontwikkelen
Mentoren opleiden en waarderen en hen de nodige tijd geven om nieuwe collega's doeltreffend te begeleiden.
- Gegevens gebruiken om betere financiering te bepleiten
Bestaande studies, zoals die van Eurofound, gebruiken om de overheid te overtuigen van de noodzaak van een toereikende financiering van sociale dienstverlening.
- Ondersteuning van professionele ontwikkeling en carrièreperspectieven
Concrete maatregelen nemen om werknemers in staat te stellen zich binnen de sector professioneel te kunnen ontwikkelen.
- Toegang tot Europese financiering voor opleiding vergemakkelijken
Aanpassing van ESF+- en Erasmus+-oproepen aanmoedigen om tegemoet te komen aan de opleidingsbehoeften van personeel in de sociale diensten.
- Instrumenten voor personeelsplanning invoeren
Mechanismen ontwikkelen om te anticiperen op de behoeften aan vaardigheden en personeel, in overeenstemming met de evolutie van de diensten.
- De methoden voor bijscholing diversifiëren
Een gevarieerd en toegankelijk aanbod van opleidingen aanbieden: in de praktijk, tussen collega's, online of via innovatieve benaderingen.
- Gendergelijkheid bevorderen door analyse van de arbeidsvoorwaarden
Gebruik beschikbare gegevens om concrete maatregelen ter bevordering van gendergelijkheid te identificeren.
- Diversiteit waarderen en grensoverschrijdende mobiliteit ondersteunen
Diverse teams aanmoedigen door middel van interculturele opleidingen, taalcursussen en ethisch HR-beleid.
- Voorkomen van musculoskeletale aandoeningen
Pas de werkorganisatie aan, zorg voor adequaat materiaal en geef regelmatig opleidingen om fysieke risico's te verminderen.
- Voorkomen van geweld door derden en intimidatie
Bestudeer de geactualiseerde multisectorale Europese richtsnoeren en overweeg om tot dit initiatief toe te treden.
- Structurele veranderingen op een inclusieve manier begeleiden
Zorg voor een veranderingsmanagement waarbij de werknemers worden betrokken, met duidelijke communicatiestrategieën.
- Het werk in de zorgsector opwaarderen door middel van bewustmakingscampagnes
Start samen met de overheid campagnes om het belang en de troeven van beroepen in de zorgsector beter bekend te maken.
- De sociale dialoog in de sociale diensten versterken
De kansen benutten die nationale plannen bieden om collectieve onderhandelingen uit te breiden, door de oprichting van werkgeversorganisaties te ondersteunen die in staat zijn om met de vakbonden te onderhandelen.
Ter herinnering: een framework of actions is geen bindende wettelijke norm. Het is veeleer een reeks richtsnoeren die als leidraad dienen voor de acties van de ondertekenaars, vaak om beleid uit te voeren of specifieke doelstellingen te verwezenlijken. In dit geval verbinden Social Employers en EPSU zich ertoe hun leden op nationaal niveau en de overheden bewust te maken. Het is vervolgens aan de sectoren en ondernemingen om te bepalen of zij het nodig vinden om verdere initiatieven te nemen.
Dit actiekader vormt een belangrijke basis voor de ontwikkeling van een duurzaam personeelsbeleid dat is afgestemd op de specifieke uitdagingen van de sociale diensten. In dit verband zal Unisoc de belangen van de werkgevers in de socialprofitsector in België blijven verdedigen en concrete oplossingen blijven promoten om de aantrekkelijkheid van deze essentiële beroepen te vergroten.
Voor de volledige tekst van het Framework of actions on retention and recruitment in social services, klik hier.